پارابولیک یا رشد انفجاری بازار چیست و در مواجهه با آن چه کنیم؟
بیت کوین در طول تاریخ خود چرخه‌های افزایش و کاهش قیمت متعددی را پشت سر گذاشته است. پادشاه ارزهای دیجیتال که اغلب اوقات رهبری قیمت سایر آلت کوین‌ها را بر عهده دارد و آن‌ها را به دنبال خود می‌کشاند، روندهای تکراری در زمان رشد قیمت از خود نشان داده است.
در نگاه کلی‌تر با مشاهده نمودار قیمتی سایر دارایی‌ها مانند نفت خام، طلا و نقره این نحوه رشد قیمت بار دیگر خود را نشان می‌دهد. این نحوه افزایش قیمت که رشد پارابولیک یا سهمی‌وار خوانده می‌شود، جزو شگفتی‌های بازارهای مالی است. در این مقاله توضیح می‌دهیم که رشد پارابولیک چیست و آن را در بیت کوین بررسی می‌کنیم.
پارابولیک یا رشد سهمی‌وار چیست؟
رشد پارابولیک (Parabolic) یا سهمی‌وار زمانی اتفاق می‌افتد که یک دارایی در روند صعودی قرار گرفته و جهت حرکتش را به سمت روند صعودی قدرتمندتری تغییر می‌دهد. به اصطلاح فنی‌تر، قیمت که درون یک کانال صعودی در حال طی‌کردن روند افزایشی است، به کانال صعودی با شیب بیشتر (کانال صعودی قدرتمندتر) منتقل می‌شود و رشد قیمت با شدت بیشتری نسبت به قبل ادامه می‌یابد.
منظور از کانال صعودی، دو خط روند موازی همدیگر است که شیب یکسانی دارند. قیمت درون محدوده ایجاد شده بین خطوط روند حرکت می‌کند و در برخورد با هرکدام از آن‌ها از خود واکنش نشان می‌دهد.
در یک رشد پارابولیک قیمت از حرکت باز نمی‌ایستد. شتاب آن مردم را به سمت خرید دارایی و دنبال‌کردن قیمتش می‌کشاند. در نهایت نمودار قیمتی به نقطه‌ای می‌رسد که روند افزایش به‌صورت یک خط راست مستقیم رو به بالا بر روی نمودار خود را نشان می‌دهد.
این دقیقاً زمانی است که سقوط اصلی اتفاق می‌افتد. پیش از این هم در روند صعودی قیمت‌ها باید شاهد ریزش‌های متوالی بوده باشید؛ اما این یکی با بقیه یک فرق اساسی دارد! وعده بازار نزولی در این نقطه به حقیقت می‌پیوندد.
با استناد به برخی نمونه‌های تاریخی، رشد پارابولیک و مدت زمانی که بازار نزولی طول می‌کشد، تقریباً با هم برابر است. برای نمونه دوران رشد پارابولیک نفت خام حدود ۶ سال و ۹ ماه طول کشید و بازار نزولی پس از آن هم ۷ سال و ۴ ماه به طول انجامید. نمونه‌های دیگری از بازار نقره و شاخص نزدک وجود دارد که می‌تواند بیانگر قانون نانوشته‌ای در بازارهای مالی باشد.
بیت کوین، پادشاه پارابولیک‌ها
بیت کوین یک ماشین سهمی‌ساز است که تاکنون به‌دفعات روند پارابولیک را تجربه کرده است. با نگاه اجمالی به قیمت بیت کوین در طول تاریخش می‌توان ۳ روند افزایش قیمت اصلی را مشاهده کرد.
بیشتر بخوانید: بیت کوین چیست؟ راهنمای جامع شناخت Bitcoin
هرچند در هریک از این روندهای رشد قیمت، برخی افزایش‌های انفجاری هم رخ داده است. نکته قابل‌توجه زمان لازم برای اصلاح قیمتی پس از افزایش‌های نجومی است که زمان آن تقریباً با مدت زمانی که رشد پارابولیک طول کشیده، یکی بوده است.
از این نکته می‌توان در تخمین زمانی برای پایان یافتن بازارهای نزولی استفاده کرد.
اما وقتی گفته می‌شود که قیمت وارد کانال صعودی قدرتمندتری می‌شود، منظور چیست؟
روند افزایش قیمت بیت کوین در اواخر ۲۰۱۵ تا دسامبر ۲۰۱۷ می‌تواند یک نمونه عالی از رشد پارابولیک باشد.
قیمت بیت کوین از اواسط سال ۲۰۱۵ به‌دفعات توسط خط روند صعودی که مشخص شده، حمایت شده است. تا اینکه در آوریل سال ۲۰۱۷ بیت کوین وارد کانال صعودی قدرتمندتری شده است. این روند تا اواخر سال ۲۰۱۷ ادامه پیدا کرده، تا اینکه بالاخره خطوط پرشیب شکل گرفته که نقش حمایتی را ایفا می‌کردند، شکسته شدند.
اما سؤال اصلی معامله‌گران این است که چگونه قبل از اتفاق‌افتادن ریزش اصلی که آغاز بازار نزولی است، آن را تشخیص دهیم و از بازار خارج شویم؟
روبه‌رو شدن با پارابولیک
دنیل جفریس، نویسنده شناخته‌شده دنیای کریپتوکارنسی مقاله جالبی درباره همین موضوع، تحت عنوان «چطور ۵ ساعت قبل از سقوط بازار کریپتو متوجه شدم و دوستانم را قبل از اینکه خیلی دیر بشود نجات دادم» نوشته است. پاسخ سؤال طرح‌شده این است که شما نمی‌توانید بالاترین قیمت دست‌یافته یا به اصطلاح ATH یک دارایی مانند بیت کوین را در روند پارابولیک به‌طور دقیق تشخیص دهید.
کشیدن خطوط روند در نقاطی که بازار شاهد ریزش‌های قابل‌توجهی بوده اما در نگاه بلندمدت همچنان روند صعودی‌اش را حفظ کرده، می‌تواند به شما در پیداکردن نقاط خروج از بازار کمک کند. اما زمانی که قیمت‌ها به‌طور دیوانه‌وار شروع به افزایش می‌کنند، پیداکردن خطوط روند در تایم‌فریم‌های بالاتر هم به کار سختی تبدیل می‌شود.
رشد سهمی‌وار یک دارایی به این معناست که اعتبار کانال‌های صعودی اولیه نسبت به کانال‌های بعدی، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد.
از این رو یک استراتژی در بازارهای صعودی، می‌تواند فروش پله‌ای باشد؛ یعنی هربار که قیمت وارد روند قدرتمندتری می‌شود، بخشی از دارایی خود را بفروشید و بقیه آن را برای فروش در قیمت‌های بالاتر نگه دارید.
استراتژی دیگری که می‌توان آن را به کار بست، استفاده از شاخص‌هایی مانند میانگین متحرک است. میانگین متحرک که خود به دو نوع ساده (SMA) و نمایی (EMA) تقسیم می‌شود، نقش یک حمایت و مقاومت دینامیک را ایفا می‌کند که در بازارهای صعودی، بیشتر مورد اول اهمیت می‌یابد.
بیشتر بخوانید: چگونه از میانگین متحرک ساده و نمایی برای ترید استفاده کنیم؟
این شاخص در بازه‌های زمانی ۲۰، ۵۰ و ۲۰۰ می‌تواند در تایم‌فریم‌های روزانه و هفتگی مورد استفاده قرار گیرد.
برای نمونه شاخص EMA-20 در تایم‌فریم هفتگی، بارها از ریزش قیمت جلوگیری کرده است؛ اما نهایتاً در اواخر ژانویه ۲۰۱۸ این خط شکسته شده و شمع هفتگی زیر شاخص بسته شده است.
این به خود شما بستگی دارد که در بازار صعودی چه استراتژی معاملاتی را برای تعیین نقطه یا نقاط خروج مشخص کنید، اما زیاد دلتان را به پیداکردن بالاترین قیمت و تلاش برای فروختن در آن خوش نکنید!
سؤالات متداول
خیر. این اتفاق مختص بیت کوین یا بازار کریپتو نیست و می‌تواند در هر بازار مالی مشاهده شود.
این رشد می‌تواند در همه بازارهای مالی از جمله سهام، دارایی‌هایی مانند طلا و نفت، و بازار کریپتو اتفاق بیفتد.
بیت کوین پادشاه پارابولیک‌هاست و این نوع رشد در بازار بیت کوین به‌کرات دیده شده است. افزایش قیمت بیت کوین در اواخر ۲۰۱۵ تا دسامبر ۲۰۱۷ یک نمونه عالی از رشد پارابولیک بود.